- Kościół
- Ludzie z narodów
- Radykalny po grecku
- Wielu będzie przebiegać tam i z powrotem, a wiedza wzrośnie - Dan 12:4
- Dusza = życie
- zeh - ten
- Berejczycy
- Krew
- 2 Kor 2:6
- Hades, Gehenna
- Dogmat
- Kain i Kenici
- Genesis 1:1 - 2:3
- Dz 17:26
- Modlitwa za zmarłych
- ruch ciał niebieskich
- Zachariasza 11:13
- Król Niniwy
- Łukasza 24:27, 44
- Bóg odnosi się do ludzi z szacunkiem
- Przepisy, przykazania Ex 20
- Przeciwnicy - 1 Kor 16:9
- Chrzest
- Dynamiczna energia
- Córka Jeftego
- 12 apostoł
- Parafraza
- Dodatki do ks. Daniela
- Dodatki w tekstach
- Literalna dosłowność
- Tłumacze Biblii - najlepszy tłumacz
- Dosłowność w tłumaczeniu
- Poprawki soferim
- Tanach
- Kanon
- Kanon EMET
- Vacatio - księgi niekanoniczne
- Księga Izajasza
- Skała JHWH, skała Jezus
- bóg mój
- Jeden Bóg
- Zachariasza 14:9 - jedność, imię Jhwh
- Boska natura
- Zbawienie w Jezusie
- nie skorzystał ze sposobności, aby być na równi z Bogiem
- Nie będziesz zabijał
- Wygląd zewnętrzny
- Pijackie bredzenia
- imię Boga
- Jezus, Jehowa, imiona
- Imiona z CH
Lekcja Ieremiou jest dobrze poświadczona (א, A, B, C, L, X, W, Γ, Δ, θ, Π, większość minuskułów, większość kodeksów Vetus Latina, vg, sy/(h, pal, txt), co/(sa, bo), goth, arm, eth, geo). Ponieważ przytaczana przez ewangelistę wypowiedź nie znajduje się u Jeremiasza, ale wydaje się pochodzić z Za 11, 13, nic dziwnego, że sporo kodeksów (22, sy/(h, mg), arm/mss) podaje Zachariou, inne natomiast (Φ, 33, 157, 1579, it/(a, b), vg/ms, sy/(s, pal), co/bo, Diatessaron in.) pomijają imię proroka zupełnie. Dwa świadectwa (21, it/l) wymieniają Izajasza, zapewne dlatego, że jest on najczęstszym prorokiem przywoływanym w NT." -- strona 617, przypis c) do słowa "Jeremiasza" z wersetu wg Mateusza 28:9; Edycja "św. Paweł", Komentarz do wg Mateusza, ks. A. Paciorek.
Zapis oznaczeń kodeksów uprościłem ze względów edycyjnych [w komentarzu ks. Paciorka są zapisy w indeksie górnym].
---
Np. z 'Biblii Lubelskiej' --
"Przytoczony starotestamentowy cytat jest w rzeczywistości adaptacją tekstów: Za 11, 12-13 i Jr 18, 2; 19, 4-6 i 32, 8 (w czasach Mateusza istniał zbiór Proroków, na czele którego stała Księga Jeremiasza, stąd zwrot: "u Jeremiasza", oznaczał: "u Proroków")." - komentarz u dołu, ks. Homerski, ed. 2004, EWANGELIA WEDŁUG ŚW. MATEUSZA, Wydawnictwo KUL.
Praktycznie identyczny komentarz w Biblii w Edycji 'KUL-Pallottinum', jako, że i autor przekładu oraz komentarza - ten sam.
Teraz komentarz do w. 9 i 10 z Biblii w Komentarzu 'Edycji św. Pawła' --
"9-10. Jest to ostatni w Ewangelii Mateusza cytat refleksyjny. Mateusz chce zaznaczyć, że wszystko, co działo się w czasie męki, zostało zapowiedziane przez Pismo. Formuła wprowadzenia jest taka sama jak w 2, 17 (zabicie dzieci w Betlejem). Kiedy dzieje się coś tak okropnego, jak 2 2, 17 i tutaj, nie jest to zamierzone, ale przewidziane przez Boga. Cytat przywołuje na pamięć arcykapłanów. Jest to passus mieszany, zawierający Za 11, 12n.
Jeremiaszowa zapowiedź sądu odnosi się zarówno do Judasza, jak i do zwierzchników Izraela. Ich działanie w sposób niezwykły i tajemniczy wypełnia Boży zamiar. Niemniej są oni w pełni odpowiedzialni za swój czyn. Tak jak Jeremiasz, który rozbijając gliniane naczynie, ostrzegał miasto i jej przywódców przed grożącym im niebezpieczeństwem (Jr 19, 11), tak Mateusz jest przekonany, że zburzenie Jerozolimy jest konsekwencją odrzucenia Jezusa.
Przywołując starotestamentalne odniesienia do perykopy o Judaszu, uczeni powołują się niekiedy na różne miejsca ST. Istotnie, związki omawianej perykopy z tekstami ST są liczne i różnorodne. Tak więc Judasz z w. 3 wspomniany jest w Za 11, 14 i Jr 18, 11; 19, 3. 7. 13; 32, 11-14 ("Juda"). Trzydzieści srebrników (w. 3) wymienione zostały w Za 11, 12-13. Wyżsi kapłani i starsi z w. 3 są przywołani także w Jr 19, 1 ("starsi ludu i starsi kapłani"). Porzucenie srebrników w świątyni z w. 5 nawiązuje do wypowiedzi Za 11, 13: "i wziąłem trzydzieści srebrników i wrzuciłem do domu Pana". Odejście Judasza i powieszenie się (w. 5) przywołuje na pamięć Achitofela z 2 Sm 17, 23, "który poszedł i powiesił się". Kupienie pola garncarza (w. 7) przypomina alegorię garncarza z Jr 18, 1-12. W Jr 19, 1 znajduje się polecenie dane prorokowi, aby rozbił gliniany dzban. Jr 32, 6-15 opowiada o zamiarze zakupienia ziemi przez proroka. Wzmianka o grzebaniu cudzoziemców (w. 7) nawiązuje do Jr 19, 11, gdzie mowa o grzebaniu umarłych w Tofet. Fraza wzięli trzydzieści srebrników (w. 9) przypomina dokładnie Za 11, 13: I dali na pole garncarza z w. 10 przypomina Jr 32, 6-15, gdzie mowa o zakupieniu pola przez proroka. Wzmianka o garncarzu ponadto w Za 11, 13 i jr 18, 1-12 (por. Davies - Allison III, 570)." -- strony 622 i 623, dzieła cyt. [w poprzednim post].
Taki jeszcze komentarz objaśniający, ew. będący próbą objaśnienia --
"[Pytanie:] Dlaczego Mateusz przypisał proroctwo z Zachariasza 11:12, 13 Jeremiaszowi?
[Odpowiedź:] Mateusz napisał, że spełniło się to, „co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza”. Jeremiasza niekiedy wymieniano jako pierwszego z tzw. proroków późniejszych, a zatem ta część proroctw obejmowała również pisma Zachariasza (por. Łk 24:44). Wydaje się, że Mateusz zacytował słowa z Zachariasza 11:12, 13, ale pod natchnieniem ducha Bożego sparafrazował tę wypowiedź i odniósł ją do okoliczności, w jakich się spełniła. Ziemia ta, jako „pole garncarza”, uchodziła za wyeksploatowaną i niewiele wartą, więc można ją było kupić już za cenę niewolnika.".