Historia "trójcy"

Z opisu chrześcijan w Biblii nie wynika, by zdawali sobie sprawę, iż Bóg jest "trójcą" nie formułowali też w żadnym razie takiej definicji.

Na długo przed narodzinami Jezusa powszechny był kult pogańskich bóstw pogrupowanych w trójki, inaczej triady. Jak przyznaje historyk Will Durant, „koncepcje boskiej trójcy pochodzą z Egiptu". A w dziele Encyclopædia of Religion and Ethics (Encyklopedia religii i etyki) James Hastings napisał: „Na przykład w religii hinduskiej spotykamy trynitarną grupę Brahmy, Siwy i Wisznu, a w religii egipskiej trynitarną grupę Ozyrysa, Izydy i Horusa".*

Klasycznymi źródłami teologii o Trójcy Świętej są traktaty O Trójcy Świętej (De Trinitate) takich Ojców Kościoła, jak Augustyn z Hippony (354-430) oraz Hilary z Poitiers (315-367), a także Suma Teologiczna średniowiecznego Doktora Kościoła Tomasza z Akwinu.

Przypisy

*

• W New Catholic Encyclopedia czytamy: „Wyrażenie ‚jeden Bóg w trzech Osobach' przyjęło się na stałe i zostało na dobre wcielone do chrześcijańskiego życia i wyznania wiary pod koniec IV stulecia. Dopiero to sformułowanie zasługuje na miano dogmatu Trójcy. U Ojców Apostolskich nie spotyka się niczego, co by w najmniejszym stopniu przypominało taki pogląd czy punkt widzenia" (1967, t. 14, s. 299).

• W The Encyclopedia Americana znajdujemy następującą uwagę: „Chrystianizm wywodzi się z religii żydowskiej, a religia żydowska była ściśle unitarna [wierzono, że Bóg jest jedną osobą]. Drogi wiodącej z Jeruzalem do Nicei nie sposób uznać za prostą. Trynitaryzm z IV wieku nie był dokładnym odzwierciedleniem wczesnochrześcijańskiej nauki o naturze Boga; wprost przeciwnie, był odstępstwem od tej nauki" (1956, t. 27, s. 294L).

• Według Nouveau Dictionnaire Universel „Platońska trójca - zwykłe przedstawienie w innej postaci starszych trójc czczonych przez dawniejsze ludy - to jakby racjonalna, filozoficzna trójca przymiotów, dająca początek trzem hipostazom, czyli osobom boskim, o których naucza się w kościołach chrześcijaństwa. (...) Stworzoną przez tego greckiego filozofa [Platona, IV w. p.n.e.] (...) koncepcję trójcy można spotkać we wszystkich starożytnych religiach [pogańskich]" (Paryż 1865-1870, red. M. Lachâtre, t. 2, s. 1467).

• Jezuita John L. McKenzie mówi w swym Dictionary of the Bible: „Jedność natury trójcy osób określają wyrazy ‚osoba' i ‚natura', które są gr[eckimi] terminami filozoficznymi; właściwie w Biblii nigdzie nie ma tych wyrazów. Owe definicje trynitarskie wyłoniły się po długotrwałych sporach, w trakcie których te i inne wyrazy, jak ‚istota' i ‚substancja', niektórzy teologowie błędnie odnieśli do Boga" (Nowy Jork 1965, s. 899).

Hebr 1:5, Ja mu będę ojcem...

Jezus i relacje z Bogiem